2019 in één oogopslag

Waar ging het geld naartoe?

In Lingewaard is het goed wonen

Het bouwen van voldoende woningen in Lingewaard was in 2019 niet makkelijk. Zo kregen we te maken met een stikstofcrisis en zorgden de problemen rondom pfas voor vertraging in bouwprojecten. Ondanks deze uitdagingen werkten we eraan om projecten te versnellen. Via lobby en diverse gesprekken droegen we meerdere projecten bij provincie en rijk aan voor ondersteuning. Diverse woningbouwprojecten werden voorbereid. Zoals Vleumingen-west in Gendt, de Zandsestraat in Bemmel, Blauwe Hoek / Groenestraat in Doornenburg, De Poel in Angeren en Driegaarden in Huissen. Er werden 91 nieuwe woningen opgeleverd in Lingewaard. De bouwwerkzaamheden voor de Plaksewei in Bemmel startte. Dit wordt de eerste aardgasloze nieuwbouwwijk. De Zilverkamp In Huissen werd en wordt steeds mooier. Door de revitalisering kregen we veel contact met de inwoners en daar zijn we trots op. De bewoners van de Zilverkamp hadden ook aandacht voor de sociale leefomgeving. Bijeenkomsten hebben diverse initiatieven opgeleverd. Nu is het zaak om het contact goed te houden en inwoners niet te overvragen. We stelden voor ’t Zand buiten in Huissen een ontwikkelingsplan op voor functieverandering en kleinschalige gebiedsontwikkeling. Dit deden we in samenwerking met de bewoners en eigenaren van kassen.

Ook zetten we flinke stappen in ons beleid rondom wonen. We rondden een woningbehoefteonderzoek af. Dit onderzoek is de onderlegger voor bestuurlijke keuzes waar we wat gaan bouwen. Samen met partners maakten we een begin met het opstellen van de Nota Wonen. We maakten prestatieafspraken met de corporaties. En we startten met hen de succesvolle pilot vroeg signalering huurschulden. Tijdens de pilot onderzochten we op welke manier de preventieve schuldenaanpak een goed instrument is. Rijnstad bereikte hierin alle 22 meldingen voor ondersteuningsvragen, ver boven het landelijk gemiddelde.

Goed wonen houdt meer in dan de goede woning op de juiste plek. Het gaat ook om de omgeving. We legden als tweede gemeente in de regio glasvezel aan in het buitengebied. Ook stelden we het grondstoffenbeleid ‘Lingewaard Circulair en Duurzaam’ vast. Hiermee geven we nieuwe richting aan de beperking, inzameling en verwerking van ons afval. We evalueerden daarnaast ons hondenbeleid en stelden het Speelruimteplan ‘Samen buiten ontdekken’ vast. Tot slot merkten we dat het klimaat steeds meer invloed krijgt op ons dagelijkse omgeving. Zo zorgde verdroging voor schade aan asfalt. Hiervoor deden we herstelwerkzaamheden aan de wegen. Klimaatadaptatie heeft volop onze aandacht. We voerden een zogenaamde stresstest uit om de risico’s voor Lingewaard in beeld te brengen.

Lingewaard is goed en veilig bereikbaar

Verbetering van de bereikbaarheid en verkeersveiligheid heeft prioriteit in Lingewaard. Op basis van het gemeentelijk mobiliteitsplan voerden we verschillende projecten uit. Ook werden er diverse verkeersprojecten en verkeersstudies voorbereid of uitgevoerd. Zoals de aanpassing van de Loostraat, de kruising Nielant - Wagenweg het fietspad langs de Ir Molsweg en het aanpassen van de bochten in de Karstraat in Huissen. Maar ook de Kapelstraat in Gendt en de Papenstraat, fietsverbinding De Plak en de ontsluiting van Houtakker II in Bemmel. We vinden het belangrijk om omwonenden en belanghebbenden te betrekken bij de plannen. Dit vergde meer tijd dan vooraf gedacht, maar levert meer betrokkenheid op. We deden een verkeersonderzoek naar doorgaand (vracht) verkeer tussen Huissen en Bemmel. Met deze projecten en studies willen we de doorstroming verbeteren, verkeersveiligheid vergroten en het openbaar vervoer en fietsverkeer stimuleren. Hiermee leverden we gelijktijdig een bijdrage aan het bevorderen van duurzame mobiliteit.

Mobiliteit houdt niet op bij de gemeentegrens. Daarom werken we intensief en nauw samen met buurgemeenten, provincie en regio. Dat doen we bij het zoeken naar oplossingen voor een goede verkeersafwikkeling en doorstroming rondom bijvoorbeeld de A325, de toekomstige A15 of Dorpensingel. Maar ook bij de aanpassing van de provinciale wegen binnen onze gemeente.
De inzet op dit programma dient ook het ondernemersklimaat c.q. de verkoopbaarheid van bedrijfskavels en bevordert dat Lingewaard ook een aantrekkelijke gemeente is voor inwoners die elders in de regio werken.

Lingewaard is in 2050 energieneutraal

Samen met onze inwoners en ondernemers investeerden we in het toewerken naar een energieneutraal Lingewaard. We legden daarbij zowel de focus op het besparen van energie als op de opwek van energie. Dat doen we met de regio én in onze eigen gemeente. Zo stelden we in de regio de Startnotitie Regionale Energie Transitie (RES) vast. Vanuit de gemeente kwam er een beleidskader windenergie, een beleidskader zon en de kaders voor de warmtetransitie. We bereidden een subsidieaanvraag voor om minimaal 500 woningen van het gas af te halen in de Zilverkamp in Huissen. Dit deden we samen met projectgroep Wijk van de Toekomst en Duurzaam Zilverkamp. Verder werkten wij samen met Firan en de tuinders uit NEXTgarden. We besloten tot toepassing van de coördinatieregeling voor de mogelijke ontwikkeling van het windpark Caprice. Het zonnepark Lingewal van 19 ha werd gerealiseerd. En we deden diverse haalbaarheidsonderzoeken naar Hoge Temperatuur Opslag, zonthermie, riothermie, windenergie en aquathermie.  

Het Energieloket organiseerde 30 spreekuren in Gendt, Huissen en Bemmel. En in de Zilverkamp (Wijk van de Toekomst) startten we met het onderzoek om van het aardgas af te gaan. We gaven zelf het goede voorbeeld: we plaatsten zonnepanelen op het gemeentehuis, 60% van onze gemeentelijke panden heeft energielabel A of B en we vervingen honderden lantaarnpalen door LED verlichting waardoor we 96.000kWh besparen.

Het ondernemersklimaat is in Lingewaard aantrekkelijk

De verkoop van kavels op bedrijventerreinen ging dit jaar goed. We verkochten negen kavels met in totaal 9,2 hectare. De eerdere regionale opgave om vierkante meters bedrijventerrein te schrappen, wordt zelfs voorbereid om op te heffen.
We zetten extra in op de dienstverlening naar ondernemers. Het Ondernemersloket hielp 100 startende ondernemers bij vragen. Meerdere ambtenaren volgden de cursus ‘de ondernemende ambtenaar’. Hierin trainden we ambtenaren om als een actieve gesprekspartner, creatief en constructief mee te denken met ondernemers. Samen met het Werkgeversservicepunt (WSP) hielpen we diverse werkzoekenden aan werk. Veertig mensen ging aan het werk en stopten de uitkering. Zes mensen kregen een passende werkplek bij onze organisatie. Het blijft een uitdaging om statushouders aan het werk te helpen. Door de komst van een jobhunter merkten we wel een lichte verbetering.  
In NEXTgarden namen we een actieve rol in bij projecten die gericht zijn op de verdere ontwikkeling van de duurzame en innovatieve tuinbouwsector. Een voorbeeld is het project Waterlinzen; een alternatief voor dierlijk eiwitten. Binnen het project Ingrediënt Farm zijn we verder gegaan met het kunnen telen van specerijen die normaliter van ver komen. Hoe belangrijk dat is blijkt nu onder meer uit de huidige coronacrisis.
Een aantrekkelijk ondernemersklimaat, en daarmee nieuwe vestigingen van bedrijven in Lingewaard, draagt direct bij aan een grotere kans op werk voor onze werkzoekenden. De samenwerking tussen economische zaken, het Werkgeverservicepunt (WSP) en het team Werk & Inkomen werpt zijn vruchten af. Mooi voorbeeld is een nieuw gevestigd bedrijf in Gendt, waar per 1 december 2019 een uitkeringsgerechtigde aan de slag is gegaan.

Er was ook aandacht voor de revitalisering van bedrijventerreinen. Voor Houtakker ll is Stichting Beheer bedrijventerrein Houtakker opgericht. Voor Houtakker l kwam er een subsidieregeling gevelaanpassingen om het aanzicht van gevels en (voor)terreinen te verbeteren. Slechts een paar ondernemers maakten hier tot nu toe gebruik van. Daarnaast was er doorlopend aandacht voor de verduurzaming van bedrijfspanden en -terreinen.

Tot slot zetten we ook op toeristisch gebied goede stappen. Samen met de gemeenten in de regio Arnhem - Nijmegen en de provincie Gelderland hebben wij plannen laten voorbereiden om de positie van ons gebied op recreatief en toeristisch terrein te verbeteren. Maar ook als Lingewaard zelf staken we veel energie in het nog aantrekkelijker maken van onze gemeente. Niet alleen voor onze eigen inwoners, maar ook voor toeristen. We investeerden in fietspaden en wandelroutes. We onderzochten de vestiging voor een hotel. In het kader van de Mauritslinie namen we de toren in de Bemmelse Waard in gebruik. Fort Pannerden kreeg bezoek van de commissie van de Unesco. In 2020 horen we of het fort op de Werelderfgoedlijst komt als onderdeel van de Hollandse Waterlinie. Ook voerden we de eerste proefvaart uit voor een toekomstig voet- en fietsveer tussen Bemmel en de Ooij. Daarnaast breidden we de mogelijkheden uit voor de eigenaren van monumenten en cultuurhistorisch erfgoed.
Door onze geografische ligging tussen twee steden en waar het rivierlandschap en de natuur van de Gelderse Poort samengaan, is onze groene ruimte en recreatieve potentie ook een belangrijke economische factor.

In Lingewaard kijken we naar elkaar om

Het gebruik van Wmo en jeugdvoorzieningen steeg, vooral voor huishoudelijke hulp en vervoer. We moesten alle zeilen bijzetten om de snelgroeiende vraag op te vangen, onder meer door extra personeel in te zetten. We willen goede zorg blijven leveren en tegelijkertijd de kosten onder controle houden. Daarom stelden we het rapport Taskforce sociaal domein vast. Hierin staan de maatregelen die we de komende drie jaar nemen om de uitgaven in het sociaal domein beheersbaar te houden. Waarbij we de directe gevolgen voor onze inwoners zoveel mogelijk proberen te beperken. We zijn trots op dit ambitieuze rapport. Niet alleen op wat erin staat, maar ook op het vertrouwen dat we vanuit de politiek kregen om de inwoner centraal te stellen. De komende jaren blijven we ons inzetten om de maatregelen uit het rapport te realiseren. Daarbij willen en moeten we extra aandacht hebben voor mantelzorg, de vergrijzing en de regie van de gemeente. Sinds 1 juni 2019 kent ieder gebied (Huissen, Bemmel/ Haalderen/ Ressen en Gendt/ Angeren/ Doornenburg) een integraal werkend team consulenten. De consulenten werken steeds meer in de kernen, zoals in dorpshuizen of scholen. De implementatie verliep wat moeizamer dan voorzien, maar in Gendt, Doornenburg en Angeren maken we wel goede voortgang en dienen als voorbeeld voor de invoering in de overige kernen.

Om ons goed te laten adviseren over en draagvlak te bevorderen voor ons maatschappelijk beleid, stelden we een brede Adviesraad Sociaal Domein in. We stelden een nieuwe verordening jeugdhulp en een gewijzigde verordening maatschappelijke ondersteuning vast. En we maakten samen met partners een start voor een dementievriendelijk Lingewaard. Naast de zorgvragen verbeterden we de schuldsanering. Bijna 800 mensen kregen 100 euro uit de Meedoenregeling en ongeveer 400 kinderen maakten gebruik van het Kindpakket. Zodat iedereen de mogelijkheid kreeg om mee te doen in onze maatschappij. En vijftien statushouders kwamen in Lingewaard wonen.

Er waren verschillende initiatieven om Lingewaard veiliger te maken en de overlast te beperken. Hierbij richtten we ons vooral op jongeren en ouderen. Het integraal Veiligheidsplan is samen met de nieuw aangestelde jongerenraad opgesteld en daarna afgerond. Inwoners maakten veel gebruik van project buurtbemiddeling. Dit is een laagdrempelige voorziening waar buren en buurtgenoten hun conflicten met elkaar oplossen onder leiding van vrijwillige buurtbemiddelaars. Naast preventie moesten we ook handhaven. De burgemeester sloot dertien drugspanden. We zetten zorgfraude in het sociaal domein op de kaart. Het Sociaal Domein Centraal Gelderland stelde het kwaliteitskader ‘Zicht op kwaliteit’ op. Hierin wordt een integrale aanpak beschreven voor kwaliteit, toezicht en handhaving. Het kader bevat een aanpak, die in de regio wordt uitgerold.

Wijkontwikkelingsplannen (WOP’s) en Dorpsontwikkelingsplannen (DOP’s) laten zien dat inwoners zich verantwoordelijk voelen voor hun omgeving. Naast de uitvoering van de plannen in Doornenburg, Haalderen en de Zilverkamp in Huissen werkten we verder aan de totstandkoming van het plan in Gendt en startte de wijk ‘t Zand in Huissen met een plan. Inwoners dienden 32 initiatieven in. Daarnaast kwamen er door ruim 1.700 cheques van Lingewaard Doet zeker twintig initiatieven van de grond in Bemmel en Haalderen. Een mooi gegeven en voor ons een uitdaging om binnen onze grenzen flexibel mee te bewegen met initiatieven.

Er werd een Lokaal Sportakkoord gesloten en de cultuureducatie is gereorganiseerd met subsidie van de gemeente. De contourennota Accommodatie- en Vastgoedbeleid werd vastgesteld. Dit vormt de basis voor de verdere uitrol van het maatschappelijk vastgoed (op het gebied van sport, cultuur en sociaal welzijn) waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. We merkten wel dat het opstellen van huisvestingsplannen per kern meer tijd vergt. Er kwam een besluit over de tijdelijke huisvesting van turnvereniging SGS in Huissen. Een permanente oplossing nemen we mee in het maatschappelijk huisvestingsplan voor Huissen. We investeerden in onderhoud en verbetering van sportaccommodaties. Bijvoorbeeld de kleedkamers van Sporthal De Bongerd. We stelden een Erfgoedverordening en een Subsidieverordening Monumenten en Cultuurhistorische Waarden vast.

Op het gebied van onderwijs startten we met de planontwikkeling van OBC Bemmel en IKC Het Sterrenbos. We zochten nadrukkelijk contact met (passend) onderwijs om de koppeling tussen onderwijs en jeugdzorg te versterken. Dit behoeft nog verdere aandacht, evenals het bereiken van NT1-laaggeletterden.

Organisatie

Het beleid van de gemeente wordt vooral vormgegeven binnen de programma’s. Om de ambities te realiseren is een organisatie nodig van mensen en middelen. De maatschappelijke uitdagingen en veranderende samenleving vragen om een wendbare organisatie. En een andere manier van werken van onze organisatie én de medewerkers. Om hier op in te spelen zijn we gestart met strategisch personeelsbeleid en investeerden we in effectieve dienstverlening. De meeste bezwaren en klachten handelden we informeel af door in gesprek te gaan. We werkten aan de implementatie van de Omgevingswet en de voorbereidingen voor het opstellen van een Omgevingsvisie. De ICT samenwerking met de gemeente Overbetuwe bekrachtigden we met een Dienstverleningsovereenkomst. We vertaalden de signalen die vanuit inwoners, ondernemers, verengingen en anderen kwam naar een passende communicatie. Samen met inwoners verbeterden we onze website zodat deze voor nog meer inwoners digitaal toegankelijk is.

Voor het nieuwe gemeentehuis konden na de planontwikkeling de aanbestedingen voor de herinrichting starten. De inrichting van de multifunctionele ruimte is met een afvaardiging vanuit de raad besproken Nadat de aannemer bekend was, is samen met de binnenhuisarchitect gekeken naar de inrichting.